YAZ TATİLİ VE ÇOCUK İŞÇİLER
Yaz tatili, çocuklar için yıl boyunca süren yoğun okul programlarının ardından gelen bir nefes alma dönemi olarak büyük bir öneme sahiptir. Bu dönem, çocukların hem zihinsel hem de fiziksel olarak dinlenmelerine, yeni deneyimler kazanmalarına ve kişisel gelişmelerine odaklanmalarına imkan tanır. Bu arada yaz okulu açıldığında ise çocuklar ilk olarak sosyalleşme imkânı bulur. Tablet, telefon ve bilgisayardan uzaklaşırlar, konuşmayı ve sosyal olmayı öğrenirler. Çocuk yaz okulu sayesinde eğitim öğretim döneminin yorgunluğunu ve stresini atarlar. Çocuk yaz okulları ile sorumluluk almayı ve takım bilinciyle hareket etmeyi öğrenirler. Tatil süreci öğrencilere yeni deneyimler kazanma ve öğrenme fırsatı sunuyor. Maddi imkânı yerinde olan öğrencilerin seyahat etmek, farklı kültürleri deneyimlemek, yeni hobiler edinmek veya kitap okumak gibi aktivitelerle öğrencilerin motivasyonunu artıyor ve yeni deneyimler çocuk ve ergenlerde olumlu yönde gelişme sağlıyor. Ancak Maddi imkânı olmayan veya ailelerine yardım etmek zorunda olan öğrencileri ise tarım alanlarında ve çeşitli iş kollarında çalışmak zorunda olmaktadırlar. Dünya genelinde 160 milyon çocuk işçinin yüzde 70’inin tarım, orman, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği gibi alanlarda çalıştığı, Türkiye’de ise “özellikle mevsimlik gezici tarım işçiliği, çocuk işçiliğinin en yaygın biçimlerinden biridir ve bu işgücünün neredeyse yarısını 18 yaş altındaki çocuklar ve gençler oluşturmaktadır” Tarımsal faaliyetler en tehlikeli işler arasında sayılmakta olup, mevsimlik tarımda çalışan çocuklarda gelişimsel koordinasyon eksikliği ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları gibi sağlık sorunları görülmektedir” Bu çocuklar göç dönemlerinde riskli ulaşım koşulları, yetersiz barınma, bulaşıcı hastalıklar, zararlı kimyasallara maruz kalma, vücudun susuz kalması ve güneş çarpmasına bağlı rahatsızlıklar, ağır yük taşıma gibi ergonomik zorlanmalar, istismar, dışlanma ve stres gibi psikososyal sorunlarla karşı karşıyadır. Ayrıca elektrik çarpmaları, kazalar, zehirlenmeler ve kronik hastalıklar gibi riskler de bulunmaktadır. Yasal düzenlemelerin çocukları korumada yetersiz kaldığı Çocukların gelişimini olumsuz etkileyen işlerde çalıştırılması uluslararası sözleşmeler ve Türkiye mevzuatı tarafından açıkça yasaklanmıştır. Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 138 ve 182 sayılı sözleşmelerini onaylamış ve 2017-2023 yıllarını kapsayan Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı’nda mevsimlik tarım işçiliği öncelikli risk alanı olarak belirlenmiştir. Ancak çocuklar uygulamada bu korumalardan yeterince yararlanılamamaktadır. Toplumların kalkınması ancak fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan sağlıklı bireylerle mümkündür. Bu nedenle sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında 2025 yılına kadar çocuk işçiliğinin her biçiminin ortadan kaldırılması yer almaktadır. Çocukların sağlıklı gelişim hakkını korumak hepimizin sorumluluğudur” Çocukların yaz tatili dönemlerini planlarken, yaş dönemlerine dikkat edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, planlamanın yaş gruplarına göre yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Okul öncesi eğitimi alan çocukların aynı düzeni devam ettirmelerinin gelişimleri için önemli olduğunu ifade eden uzmanlar, 11 yaş sonrası çocuklarınsa yaz kamplarına katılmalarının daha uygun olacağını söylüyor. Uzmanlar, 0-6 yaş grubu çocuklar için ise ailelerinden uzun süre uzak kalacak planlamalar yapılmaması gerektiğine dikkat çekiyor. Yaz tatilinden maksimum verim alınabilmesi için yaşa uygun planlama yapılmalı. Çocukların yaz tatili dönemlerini belirlerken, yaş dönemlerine dikkat edilmesi gerektiği, farklı yaş dönemleri için farklı stratejiler belirlenmeli ve farklı düzenlemeler yapılmalı. Böylece çocukların yaz tatilinden maksimum verim almalarını sağlanabilir. Özellikle okul öncesi eğitimi alan çocukların, okul dönemindeki düzenlerine devam ediyor olmaları gerekir. Hem akran ilişkileri hem sosyal öğrenme hem de fiziksel gelişimleri için dikkat edilmesi gereken bir nokta. Bilişsel gelişimlerin de bunlara eşlik edebilmesi için yaz okulu gibi uygulamalara devam edilmesi oldukça önemli. Özellikle 1. Sınıfların okuma-yazmayı unutmamaları için velilere büyük görev düşmektedir. Tüm öğrencilere şimdiden iyi tatiller diliyorum.