çocukların Sağlıklı uyku düzeni öğrenme becerisini hızlandırıyor
Avustralya’da yapılan bir araştırmayla gündüz uykusunun, okul öncesi çocukların öğrenme sürecine olumlu etki ettiği belirlendi. Yaşamın ilk yıllarında iyi bir uyku alışkanlığı edinmenin yetişkinlikte sağlıklı bir hayat için önemli olduğu vurgulanıyor. Çocuklarda sağlıklı uyku düzeninin sağlanması için ise ebeveynlerin dikkat etmesi gerekenler var. Uyku, yaşam için vazgeçilmez, aktif, tekrarlayıcı, belirli süresi olan fizyolojik bir durum. Gözümüzü kapatıp uykuya daldığımız o sürecin sağlığa katkısı ise hayli büyük. Uykunun büyüme, gelişme, öğrenme, hafıza, davranış ve duygu gelişimi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, hormon salınımı, vücudun kendini yenilemesi ve yeni güne hazırlaması gibi birçok önemli fonksiyonu var. Sağlıklı uykunun çocuklar üzerindeki etkisi de kritik önemde. Özellikle de zihin dünyalarının gelişiminde… Avustralya’da gerçekleştirilen bir araştırma da buna dikkati çekiyor.
Gündüz uykusu ve öğrenmeye etkileri
Okumayı öğrenme sürecinde önemli olan, harfleri seslerle eşleştirme yeteneğidir. Uyku, bu becerinin edinilmesi ve hafızanın güçlendirilmesi için de başlıca etkenlerden biri. Avustralya’da yapılan çalışmada, gündüz uykusunun çocuklarda harf-ses eşleştirmesine yardımcı olup olmadığı araştırıldı. 32 okul öncesi çocuk üzerinde yapılan araştırmada elde edilen sonuçlara göre, gündüz uykusu sonrası çocuklar, uyanıklıktan sonraki döneme göre daha iyi harf-ses öğrenme performansı sergiledi. Bu çalışma, gündüz uykusunun okul öncesi çocukların harf-ses eşleştirmelerini öğrenmelerinde faydalı olabileceğine dair ilk kanıtları sağladı. Sonuç olarak uyku insanın gelişimi için olmazsa olmaz. Peki çocuklarda sağlıklı uyku düzeni nasıl olmalı? Ebeveynler nelere dikkat etmeli? Sağlık Bilimleri Üniversitesi Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uyku Bozuklukları Merkezi Koordinatörü Prof. Dr. S. Füsun Domaç ile bu sorulara yanıt aradık.
Çocuklarda yaşa göre uyku düzeni
Yenidoğan ve çocukluk döneminde iyi bir uyku alışkanlığı edinmek, yetişkinlikte sağlıklı bir yaşam için epey önem taşıyor. Gelişme dönemindeki yetersiz uyku davranışsal ve bilişsel problemlere yol açarak hem çocuğun hem de ailenin yaşam kalitesini düşürüyor. Peki uyku düzeninin çocuklara katkısı neler? “Çocuğun beyin ve vücut gelişimi ile büyümesi için önemli olan büyüme hormonu derin uyku sırasında salınır” diyerek sözlerine başlıyor Domaç. Uyku sürelerinin dönemlere göre değiştiğine dikkat çekiyor, hangi yaş aralığında nasıl bir seyir söz konusu şu sözlerle anlatıyor: “Uyku süreleri yenidoğan döneminde 12-18 saat arasında değişir. Prematüre doğan bebekler daha uzun süreli uyuyabilir. Kısa süreli ve çoklu uyku dönemleri 24 saat içinde tekrarlar. Gece ve gündüz arasında farklılık yoktur. Süt çocukluğu döneminde ise (3 ay-1 yaş) gece uykularının süreleri artmaya başlar. Gece 10-14 saat arası uyuyan bebekler, gün içinde 2 veya 3’e bölünmüş olarak yaklaşık 3-4 saat arası uyurlar. 6 aylık olan bebekler gün içinde genellikle 2 kez uyurken, gece uyku süreleri de artmaya başlar. Neredeyse bebeklerin hepsi gece boyunca kısa süreli uyanır ve birçoğu kendiliğinden tekrar uykuya dalar.”